COROS Y RONDAS INFANTIL EN TSOTSIL, TSELTAL Y ESPAÑOL
Danielgomezelki26 de Mayo de 2012
18.616 Palabras (75 Páginas)1.472 Visitas
COROS Y RONDAS INFANTIL EN TRES LENGUAS.
TSOTSIL CASTELLANO TSELTAL.
Uni vantera Méjikaca Banderita mexicana Ch’in wantera mejikana
Li vantera oxi’m sbonil mi bandera tricolor, jwantera oxeb sbonil
Ta xkich’ot ta muk’ yo te ofresco venerarte ya kak’bet ya jch’u unat
Ta jk’anot skotol ko’on. Con cariño y con amor. Jt’ubilal sok Jk’anat.
Yox, sak, Verde blanco Yax sak
Tsoj lek k’upil sba rojo hermoso tsaj st’ujbilal,
Sts’ayayet yaxal vinajel en radiante cielo azul xtilnax ta yaxal ch’ulchan Ta snichi’mtas jlumal, engalanas a mi patria awak’bey slekil lum k’inal
Toj k’upil sba k’uchalot tan bonita como tú. T’ujbil jich bit’il ja’at.
UCH’ EL PIOJO TE UCH’E
Li uch’e el piojo te uch’e
Mi oy yik’ubal joltik en las cabecitas sucias tutin jolol ay yabakil
Ja’ lek cha’i, le gusta andar, ya smulan xbe’en,
Ch’inin xchi’uk chij trae comenzon y enfermedad ya xti’wan ya yak’chamel
Ipaj yu’un, si está tu cabeza limpia ja’ te ajol teme xabil,
Mi mu’yuk yik’obal a jol nunca te habrá de picar. Mutuk me bi xtiat.
mu’yuk ta sti’ot.
POKBIL UNI SATIL CARITA LIMPIA POKBIL TUTIN ELAWIL
Ta ya’lel uk’um con agua del río sok ya’lel te muk’ja’
Ta jpok jsat lavo mi cara, ya jpok kelaw,
K’ucha’al lek sak xkom hará que luzca muy limpia ya jpas lek yu’un atimal
lekil vo’ yaxal vo’. Agüita buena, agüita clara slekilal ja’ xyaxal ja’.
UNI MUTETIK LOS PAJARITOS TUTIN MUTETIK
Li mutetik ta xvilik vuelan los pajaritos ya xwilik te tutin mutetik
Xchanul pom ta xvilik vuelan las abejitas ya xwilik tutin xchanul chab,
Pepenetik ta xvilik vuelan las mariposas ya xwilik tutin pejpenetik
Ja’ lech xivil-uk y vuelo yo también sox ya me xwilon-ek.
UNI SAKIL PUMUS MUT BLANCA PALOMA SAKILTSU’MUT
Uni sakil pumus mut, blanca paloma sakil tutin stsumut
Ta jk’upil a k’ejimol , me gusta tu canto ya jmulan te ak’oyo
Mi ka’i xa k’ejin sí oigo tu cantar k’alal ya jka’ay xk’ajinat
Xi li a vu’un. Hasta me levanto ya xjachon yu’un.
LI’E JA’ JOL ESTA ES MI CABEZA JA’ITO JA’ ME JOL
Li’e ja’ jol esta es mi cabeza ja’ito ja’ me jol
Li’e ja’ jol esta es mi cabeza ja’ito ja’ me jol
Li’e ja’ jbek’tal esta es mi cuerpo ja’ito ja’ me jbak’etal
Li’e ja’ jk’omtak esta son mis manos ja’ito ja’ me jk’ab
Li’e ja’ jk’omtak esta son mis manos ja’ito ja’ me jk’ab
Li’e ja’ kakantak y estos son mis pies ja’ito j’a me kakan
Li’e ja’ kakantak y estos son mis pies ja’ito ja’ me kakan.
TOYOL XKIL JOLNAE ARRIBA MIRO EL TECHO AJK’OL YA KIL TE BANAE
Ak’ol xkil li jolnae arriba miro te techo ajk’ol ya kil te bana
Olon xkil li lume, abajo miro el suelo, alan ya kil te lume,
Xi oy k’elo’m osil a un lado la ventana jich nax ay k’elobk’inal
Ta elobal te oy pisaron y al frente el pizarrón ay ta yelabal te pisarrone.
Ta ak’ol xkil li vinejel arriba miro el cielo ajk’ol ya kil ch’ulchan
Ta olon xkil li lume, abajo miro el suelo alan ya kil te lume,
Ta xokon te oy le te’e a un lado miro el árbol jichnax ya kil te te’e
Ta elobal teoy li mexae. Y al frente está la mesa. Yelabal te ay te mexae.
UNI VURO EL BURRITO TUTIN WURO
Natik yuni chikin con sus orejitas largas najtinax me te xchikin
Ik’ pitantik yuni sat y ojitos de capulin jich sit bit’il chichote’
Ta jk’an kuni vuro quiero a mi burrito ya jk’an te jtutin wuro
Ja’ jech sk’anun-ek. y el me quiere a mí. Ja’nix jich me ya sk’anon.
PECH’ETIK LOS PATITOS ALAL PEJCH’ETIK
Li pech’tike todos los patitos te tutin pejch’tik
Te oyik ta vo’ en el agua están ayik me ta ja
Te oyik ta vo’ en el agua están ayik me ta j’a
Yuni nee xvivnaj se ven las colitas ya xchiknaj te sneik
Yuni akan mu xvinaj. las patitas no. Te yakan ma xwinaj.
VO’ KOT UNI CH’OETIK CINCO RANTONCITOS JO’ KOT CH’OETIK
Vo’kot uni ch’oetik cinco ratoncitos jo’kot ch’oetik
Sakvayan sneik de colita gris sak tijtijtik sneik
Xlachlajet xchikin mueven las orejas ya stij te xchikin
Smusmun sni’. mueven la nariz. ya stij te sin’.
Jun, chi’m, oxi’m chani’m uno, dos, tres, cuatro jun cheb, oxeb chaneb
Ta xbattik ta xokon na corren al rincón snak’ sbaik ta xuk’ na
Yu’un tey ta xtal jkot bolom porque ahí viene el gato yu’un xtal jkot mis
Ta sti’ li ch’oe. A comer el ratón. Ya me sk’an sti’ ch’oe.
UNI AKANIL PIECESITOS TUTIN AKANIL
Ta kakan chi anilaj con mis pies puedo correr te kakan ya xu’ x-animajon
Ta kakan chia ak’otaj con mis pies puedo bailar te kakan ya xu’ x-ak’otajon
Ti k’usi lek ta k’upin pero lo que mas me gusta banti ya jmulan bayel
Ja’ ti chi p’itp’in no’oxe. Es no dejar de brincar. Ja’ ma xil ku’un wilel.
TS’UJTS’UJ VO’ LAS GOTITAS DE AGUA TÚLUT’UL JA’.
Ts’ujts’uj vo’ las gotitas de agua t’ulut’ul ja’
Ts’ujts’uj vo’ las gotitas de agua t’ulu t’ul ja’
K’alal ta xtal vo’ de la lluvia k’alal ay ja’al
Ta xp’itik ta slenlej saltan por los campos ya xwilik ta akiltik
Li ts’ujts’uj vo’e. Las gotitas de agua. T’ulul t’ul ja’e.
UNI T’ULETIK LOS CONEJITOS TUTIN T’ULETIK
Uni t’uletik ta xp’itik los conejitos brincan y saltan tutin t’uletik xwil xlujt’unax
Ta xp’itik k’alal xtajinik saltan y brincan para jugar xwil
...